Uczelnia / Historia / Z dziejów Uczelni
Geneza AWF sięga lat dwudziestych ubiegłego wieku. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku, zaczęto systematycznie powracać do normalnego życia w wolnym kraju. Rozpoczęto działania odradzające kulturę, edukacje i oświatę. W 1927 r. na pierwszym posiedzeniu Rady Naukowej Wychowania Fizycznego, której przewodniczył Marszałek Józef Piłsudski, płk dr Władysław Osmólski, ówczesny dyrektor Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportów (CWSGiS) w Poznaniu, przedstawił projekt wyższej szkoły zawodowej, mającej kształcić nauczycieli wychowania fizycznego dla szkół i wojska. Marszałek okazał się wielkim zwolennikiem tej idei i szybko przystąpiono do jej realizacji. Autorem projektu inwestycji został profesor Politechniki Warszawskiej, architekt Edgar Norwerth. Powołano komitet budowy uczelni pod przewodnictwem ministra Spraw Wewnętrznych gen. dr. Felicjana Sławoja-Składkowskiego a kierownictwo budowy powierzono inżynierowi Maksymilianowi Dudrykowi . Na miejsce budowy wyznaczono teren ok. 73 ha, na stołecznych Bielanach. Prace inżynierskie rozpoczęto w czerwcu 1928 roku położeniem kamienia węgielnego pod budowę Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego (CIWF) - wówczas największej inwestycji w stolicy. Wydarzeniu temu towarzyszyła uroczystość, w której uczestniczyli: minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Grzegorz Dobrucki, dyrektor Państwowego Urzędu Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego płk Juliusz Ulrych prezydent Warszawy Zygmunt Słomiński oraz wielu przedstawicieli władz państwowych i organizacji społecznych.
Galeria
2 grudnia 1928 r. nastąpiło wmurowanie aktu erekcyjnego oraz tablicy upamiętniającej 10-lecie Polski Niepodległej, na której umieszczono tak znaczące słowa: "W 10-tą rocznicę Niepodległości za Prezydenta Rzeczypospolitej prof. Ignacego Mościckiego, Prezesa Rady Ministrów prof. Kazimierza Bartla, stanęły mury Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego powołanego do życia wolą i decyzją Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego, aby niezmożony był duch i siła fizyczna Narodu". Niespełna rok po tym wydarzeniu, 5 listopada 1929 roku, rozpoczęła swą działalność dydaktyczną warszawska uczelnia. Pierwszym dyrektorem został płk dr Władysław Osmólski. CIWF był wojskową szkołą zawodową z programem dwuletnich studiów nauczycielskich dla mężczyzn i kobiet oraz rocznym kursie oficerskim.
Uroczysta inauguracja pierwszego roku akademickiego 1929/30 odbyła się 29 listopada 1929 roku. Dla uczczenia tego historycznego wydarzenia w dniu 29 listopada obchodzone jest dorocznie "Święto Uczelni". Formalny akt połączenia Państwowego Instytutu Wychowania Fizycznego w Warszawie z CWSGiS w Poznaniu w jedną instytucję nastąpił 1 stycznia 1930 r., a w marcu tego roku uczelnia otrzymała statut.
W CIWF prowadzono badania naukowe w zakresie szeroko rozumianej kultury fizycznej, przede wszystkim nad sprawnością i wydolnością młodzieży i sportowców. CIWF stał się wielkim ośrodkiem sportu, miejscem zawodów, treningów i przygotowań zawodników do wielkich imprez sportowych i igrzysk olimpijskich. W 1936 r. zarządzeniem Ministerstwa Spraw Wojskowych, Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego studia przedłużono do 3 lat i ujednolicono z programami i uprawnieniami absolwentów studiów uniwersyteckich.
W CIWF prowadzono badania naukowe w zakresie szeroko rozumianej kultury fizycznej, przede wszystkim nad sprawnością i wydolnością młodzieży i sportowców. CIWF stał się wielkim ośrodkiem sportu, miejscem zawodów, treningów i przygotowań zawodników do wielkich imprez sportowych i igrzysk olimpijskich. W 1936 r. zarządzeniem Ministerstwa Spraw Wojskowych, Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego studia przedłużono do 3 lat i ujednolicono z programami i uprawnieniami absolwentów studiów uniwersyteckich.
Galeria
.jpg)
W dwudziestoleciu międzywojennym CIWF dwukrotnie zmieniał swoją nazwę. Po raz pierwszy nastąpiło to w 1935 roku, po śmierci Marszałka Józefa Piłsudskiego. Wnioskodawcą byli pracownicy uczelni oraz Rada Naukowa Wychowania Fizycznego. Wówczas Instytut dla uczczenia pamięci Józefa Piłsudskiego przyjął nazwę: Centralny Instytut Wychowania Fizycznego im. Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. 23 sierpnia 1938 r. na mocy Ustawy Sejmowej CIWF został przekształcony w wojskową szkołę akademicką pod nazwą Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego. Uczelnia otrzymała statut a w kwietniu 1939 roku przyznano jej prawa nadawania stopni magisterskich.
W czasie II wojny światowej działalność AWF została przerwana. Na terenie akademii stacjonowały wojska niemieckiej Luftwaffe. Okupant zlikwidował wyposażenie laboratoriów, księgozbiory oraz urządzenia sportowe. Pracownicy i studenci zasłużyli się swoją odwagą i zaangażowaniem w walce z wrogiem. Wielu z nich poniosło śmierć na wojennych frontach, w radzieckich łagrach, niemieckich obozach koncentracyjnych, w Gettcie Warszawskim, w Powstaniu Warszawskim; niektórych z nich rozstrzelano w Katyniu i Starobielsku. Byli to często ludzie zasłużeni dla polskiego sportu: olimpijczycy - Leszek Lubicz-Nycz, Józef Baran-Bilewski, Janusz Kusociński, Bronisław Czech, Eugeniusz Lokajski.
Galeria
Po wojnie szybko przystąpiono do odbudowy uczelni. Duże zaangażowanie wykazało wojsko, pracownicy i studenci. Dnia 2 grudnia 1946 r. rozpoczęto zajęcia dydaktyczne ze studentami rocznika 1946/47 w liczbie 108 osób. U progu lat 50 -tych zakończono odbudowę obiektów i urządzeń sportowych. Lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte charakteryzowały się poważnymi zmianami w AWF. Na mocy Dekretu Rady Ministrów z dnia 27 lipca 1949 r. została przekształcona w cywilną szkołę akademicką pod nazwą: Akademia Wychowania Fizycznego im. gen. broni Karola Świerczewskiego. Odtąd funkcjonowała nowa struktura uczelni.
Powołano Wydział Wychowania Fizycznego z Radą Wydziału i dziekanem. Na czele uczelni stanął rektor. Natomiast nadzór nad AWF pełnił przewodniczący Głównego Komitetu Kultury Fizycznej. W tym samym roku, dzięki inicjatywie studentów i pracowników powołano uczelniany klub sportowy AZS-AWF Warszawa. Zawodnicy tego klubu (funkcjonującego nadal) rozsławili imię uczelni nie tylko na rodzimych arenach sportowych. Wśród zawodników, absolwentów i studentów AWF jest wielu mistrzów Europy, świata i olimpiad jak np. multimedaliści: Janusz Kusociński, Waldemar Baszanowski, Jerzy Kulej, Tadeusz Ślusarki, Jacek Wszoła, Paweł Nastula oraz obecnie Mateusz Kusznierewicz, Otylia Jędrzejczak, Paweł Korzeniowski. Na podstawie "Ustawy o szkolnictwie wyższym z dnia 15 grudnia 1951 r." utworzono w 1953 r. katedry i zakłady naukowe. W roku akademickim 1952/53 zaczęły funkcjonować studia zaoczne. Wówczas po raz pierwszy wśród uczelni wychowania fizycznego w Polsce, wprowadzono jednolite studia 4-letnie, kończące się egzaminem magisterskim. W roku akademickim 1953/54 uruchomiono specjalizacje trenerskie oraz rehabilitacji ruchowej. W listopadzie 1959 r. zarządzeniem ministra Szkolnictwa Wyższego, Ministra Zdrowia i przewodniczącego GKKF, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie, otrzymała jako pierwsza w kraju ,prawo nadawania stopnia naukowego doktora w zakresie nauk o kulturze fizycznej. Pierwsza publiczna obrona pracy doktorskiej odbyła się 10 grudnia 1959 roku. Autorem rozprawy był mgr Roman Trześniowski. Dzięki staraniom władz uczelni od 1966 roku warszawska akademia jako jedyna w Polsce otrzymała uprawnienia do przeprowadzania przewodów habilitacyjnych w dziedzinie nauk o kulturze fizycznej. W 1970 roku utworzono filię AWF w Białej Podlaskiej - obecnie Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego ,a w 1984 roku Wydział Rehabilitacji. Od 1950 r. uczelnia rozbudowuje się, modernizuje swoje obiekty i urządzenia sportowe. W latach 50. zmodernizowano halę lekkoatletyczną, zbudowano nowy dom studencki męski i skrzydło domu studenckiego żeńskiego oraz stołówkę. Lata 60. to wybudowanie 4 pawilonów specjalistycznych (boks, judo i zapasy, szermierka i podnoszenie ciężarów). W latach 70. zmodernizowano i rozbudowano halę lekkoatletyczną, wybudowano halę gier, halę gimnastyczną, lodowisko, Centrum Medycyny Sportowej i dom rotacyjny.
Zajęcia sportowo-dydaktyczne z zakresu sportów wodnych odbywają się od kilkudziesięciu lat we własnych ośrodkach w Pięknej Górze oraz w Rybitwach. Natomiast obozy z zakresu sportów zimowych przeprowadzane są w Szklarskiej Porębie. W swych dotychczasowych dziejach AWF jeszcze raz zmieniła swoją nazwę. Nastąpiło to 8 czerwca 1990 r. Sejm RP przywrócił Uczelni nazwę z 1938 r.- Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie.
Daty 1949 - 1990 widniejące na pomniku patrona Uczelni oznaczają powrót do przedwojennej nazwy po okresie, kiedy nie mogła nosić imienia swojego Fundatora. Obecnie uczelnia posiada 3 wydziały: Wydział Wychowania Fizycznego oraz Wydział Rehabilitacji oraz Zamiejscowy Wydział Wychowania Fizycznego w Białej Podlaskiej, na których kształci nauczycieli wychowania fizycznego, trenerów oraz specjalistów z zakresu wychowania fizycznego, turystyki i rekreacji oraz fizjoterapii.
