Aby dobrze poznać Polskę, obyczaje i mentalność jej mieszkańców oraz zrozumieć, jak tworzyła się kultura i historia obecnego państwa warto poznać kilka tekstów z literatury pięknej. Poniższa lista nie wyczerpuje kanonu ważnych dzieł polskich pisarzy i poetów, stanowi propozycję opartą na przekonaniu, że pozwoli ona lepiej zrozumieć na czy polega wyjątkowość Polski na tle Europy.

1 Jan Kochanowski Pieśni – zbiór poetycki będący odbiciem kolorytu renesansowej Rzeczpospolitej. Znajdziemy tu wszystko, od rodzimej sielanki po polityczne nawoływania.

2. Adam Mickiewicz Pan Tadeusz – poemat, w którym romantyczny geniusz zawarł kwintesencję polskości.

3. Henryk Sienkiewicz, Trylogia – powieści historyczne ukazujące trudne okresy z historii naszego państwa oraz bohaterstwo Polaków potrafiących jednoczyć się w walce o wolność. Powieści Sienkiewicza ukazują cały przekrój osobowości i charakterów polskiego społeczeństwa.

4. Bolesław Prus Lalka – powieść o niespełnionej miłości osadzona w realiach XIX wiecznej Warszawy. Zachwyca nie tylko kolorytem stolicy i jej mieszkańców, ale również tajemniczością losów bohaterów, w których ukryto przed cezurą ich patriotyczne postawy.

5. Stanisław Wyspiański Wesele – dość trudny w odbiorze dramat symboliczny jest oceną społeczeństwa polskiego przełomu XIX i XX wieku. Mówi również o poszukiwaniu utraconej ojczyzny, która na zawsze pozostaje w sercach Polaków.

6. Czesław Miłosz Rodzinna Europa – esej ukazuje rodowód autora, noblisty oraz jego stosunek do najważniejszych procesów dziejowych XX wieku.