Od zachodu Litwa graniczyła z Królestwem Polskim. W chwili śmierci króla Kazimierza Wielkiego w 1370 roku zajmowała ono obszar około 250 000 kilometrów kwadratowych. Liczba ludności wynosiła około dwa miliony. Poza granicami Polski pozostawały nadal ziemie piastowskie utracone w okresie rozbicia dzielnicowego: Śląsk, Mazowsze, Pomorze Zachodnie i Pomorze Gdańskie. Mimo trudnego położenia międzynarodowego i słabości wewnętrznej państwa Kazimierzowi Wielkiemu udało się przeprowadzić szereg reform, które wzmocniły państwo.
Izolację międzynarodową udało się przerwać dzięki sprawnej polityce dyplomatycznej. Jedynym sojusznikiem Kazimierza był król Węgier Karol Robert Andegaweński. Poparcie jakiego udzieliły Węgry Polsce w sytuacji zagrożenia ze strony Czech i Państwa Krzyżackiego skutkowały układami dynastycznymi między Kazimierzem a Karolem Robertem. W razie wygaśnięcia królewskiej linii Piastów na tronie Polski miał zasiąść Ludwik Andegaweński. Stratę ziem piastowskich król zrekompensował włączając do Polski w latach 1340 – 1366 rozległe tereny Rusi ze Lwowem i Kamieńcem Podolskim .
Polska była państwem jednolitym etnicznie, zamieszkałym w większości przez ludność pochodzenia polskiego posługującym się językiem polskim. Dominującym wyznaniem była religia katolicka od 1000 roku istniała niezależna metropolia kościelna z stolicą w Gnieźnie. Arcybiskupi gnieźnieńscy dokonywali koronacji władców Polski i odgrywali ważną rolę w życiu politycznym kraju. Wspólne wyznanie i przynależność do jednej metropolii kościelnej dodatkowo wzmacniało poczucie jedności mieszkańców.
Władcy Polski od koronacji Władysława Łokietka w 1320 roku ponownie tytułowali się królami. Od momentu objęcia tronu zaczął się proces przeobrażeń ustroju politycznego od monarchii patrymonialnej do stanowej. Władza królewska zaczęła być ograniczana na rzecz stanów w szczególności szlachty i duchowieństwa. Pierwszy przywilej generalny dla stanu szlacheckiego wydał król Ludwik Węgierski w 1374 roku. Był to przywilej ekonomiczny ograniczający kwotę podatków z 12 do 2 groszy z łana. Przywilej ten znacznie ograniczył dochody skarbu państwa.
